گزارش مکانی شهرستان فردوس

شهرستان فردوس در لغت به معنای بالاترین مرتبه بهشت و معرب واژه پردیس میباشد.

شهرستان فردوس به مرکزیت شهر فردوس، در شمال غربی استان خراسان جنوبی و بین ۳۹-۳۲ درجه تا ۴۲-۴۳ درجه عرض شمالی و ۵-۷۵ تا ۵۵-۵۸ درجه طول شرقی واقع شده‌است. این شهرستان که در سال ۱۳۲۳ تشکیل شد، ابتدا شامل محدوده وسیعی بود که به تدریج بخش‌های آن به شهرستان‌های مستقلی تبدیل شده و در گذشته شامل ۴ شهرستان (شهرستان‌های فردوس،طبس،سرایان و بشرویه)می‌شود. پس از تقسیم استان خراسان به سه استان، شهرستان فردوس متعلق به استان خراسان رضوی بود که درایفند85 به استان خراسان جنوبی ملحق شد.

در تیرماه سال1399، بخش طبس از شهرستان فردوس جدا شده و به صورت شهرستان درآمد و همچنین بخش سرایان نیز ازبخش مرکزی (بخش حومه در آن زمان) جدا شده و به یک بخش مستقل تبدیل شد.

بر اساس سرشماری نفوس و مسکندر سال ۱۳۷۵، جمعیت این شهرستان با احتساب بخش سرایان ۸۶٬۶۲۵ نفر بوده که پس از انتزاع بخش سرایان و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵، جمعیت آن بالغ بر ۶۱٬۳۴۶ نفر بوده‌است. با توجه به ارتقای بخش بشرویه به شهرستان و جداشدن آن از این شهرستان، جمعیت محدوده کنونی این شهرستان در سرشماری سال ۱۳۹۰تعداد ۴۱٬۶۲۶ نفر بوده‌است. میزان باسوادی در شهر فردوس، ۹۱٫۱٪ و در شهرستان فردوس، ۸۴٫۴٪ است که از میانگین کشور و استان، بسیار بالاتر است.

هم اکنون این شهر شامل ۲ شهر فردوس و اسلامیه، یک بخش و ۳ دهستان است و این شهرستان، تعداد ۷۷۱ آبادی دارد که از این میان، ۱۶۵ روستا دارای سکنه می‌باشند

دهستان باغستان

دهستان برون

دهستان حومه



متن کامل این نوشته در ادامه مطالب

موزه مردم شناسی فردوس

موزه مردم شناسی فردوس شامل دو بخش «آداب و رسوم حمام» و «مشاغل سنتی» شهر قدیم فردوس می‌باشد که از جمله بخش‌های موزه می‌توان به مشاغل آهنگری، نمد مالی، خراطی، دلاکی و... اشاره نمود که در هر بخش با توضیحاتی به معرفی آن پرداخته شده است. از دیگر بخش‌های موزه می توان اتاق نشیمن خانه، مطبخ خانه و نگارخانه را نام برد.

حمام خیروز یکی از بناهای زیبا و تاریخی شهر تون است که در ضلع جنوبی امام زادگان سلطان محمد و سلطان ابراهیم واقع شده است. قدمت این بنای تاریخی به دوره صفویه بر‌می گردد.این حمام در زلزله سال 1347 بطور جدی آسیب می‌بیند و پس از آن غیر قابل استفاده بوده و می‌توان گفت از حیث انتفاع خارج شده است.

معماری این حمام مانند حمام های سردشت و کوشک در سطح منطقه منحصر به فرد بوده و نکته جالب توجه در ساخت آن اینکه حمام طوری طراحی شده که آب قنات وارد سربینه مردانه شده پس از عبور از طول سربینه زنانه از آن خارج می‌شود.این حمام دارای دو قسمت (زنانه و مردانه) کاملاً مجزا بوده است. تاریخ ساخت بنای اولیه آن به دوره صفویه بر ‌می‌گردد که در سال 1335 بخش‌هایی به آن اضافه شده است.

این بنای تاریخی به جز آسیب‌هایی که در زلزله به آن وارد شده است، متأسفانه پس از زلزله نیز مورد بی-توجهی و ناملایمات زیادی قرار گرفته و آسیب‌های طبیعی، انسانی زیادی به آن وارد شده و کاملاً به صورت خرابه و ویرانه در آمده بود تا اینکه در سال 1383 نمایندگی میراث فرهنگی شهرستان پیشنهاد ثبت آن را داد و با شماره 1281 د رتاریخ 5/4/1384 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و پس از آن توسط سازمان میراث فرهنگی حفاظت شد.

در سال‌های اخیر پس از انجام مطالعات تصمیم بر آن شد که مرمت و بازسازی آن با کاربری موزه مردم شناسی شهرستان انجام گیرد، که شروع عملیات مرمت بنا از سال 1386 آغاز و تا تابستان سال 1391 به طول انجامید.مجموع اعتبار هزینه شده جهت عملیات مرمت، بازسازی و کاربری موزه ای به بنا معادل 3500 میلیون ریال اعتبار ملی و استانی بوده است.مساحت عرصه حمام خیروز 1200متر مربع و کل محوطه سازی 2500متر مربع می‌باشد

برای دیدن سایر تصاویر به ادامه مطلب مراجعه شود