مقاله نویسی*جلسه9

انواع مقاله

مقاله انشایی اون دسته از مقاله هایی هستند که به طور مثال درباره موضوع های غیر خبری نگارش می‌شود و هیچ محدودیتی هم از لحاظ اندازه ندارند. مثلا مقاله ای درباره نحوه تربیت فرزندان. این مقاله ها هر چند کمتر در مطبوعات چاپ میشوند، اما اگر هم بیایند در صفحات خبری از آن ها استفاده نمی‌شود.

دسته دوم هم مقاله های مطبوعاتی هستند. ویژگی اصلی این مقاله ها کوتاهی و ارتباط با خبر آن‌هاست. یعنی هر نظر و عقیده ای که مکتوب میشود، باید در ارتباط با خبر باشد و طبعا جایگاه این نوع مقاله ها در مطبوعات به نحوی است که نمیتواند طولانی باشد. درحقیقت همان طور که برای خبر، مصاحبه و گزارش به ایجاز و کوتاهی معتقدیم، در نگارش مقاله نیز باید آن را مدنظر قرار دهیم

 

شیوه های شروع مقاله

-1ساده، مستقیم و خبری:

نویسنده در ابتدا به موضوع یا خبری که در مورد آن نظرش را بیان میکند، میپردازد. و در یک جریان منطقی با نتیجه گیری مقاله را به پایان می‌برد.

-2 نقل قول و اقتباس از افکار و عقایدد دیگران:

نویسنده با یک جمله یا بند از نوشته یا افکار مشاهیر علمی، ادبی، مذهبی و ... مقاله را آغاز می‌کند. ممکن است نقل قول از یک فرد غیر مشهور و عادی هم باشد. آنچه مهم است این است که نقل قول جذابیت لازم را ایجاد کند.

-3امثال و حکم (مثل،حکایت،روایت:(

مطالعه و جمع آوری این نکته ها به مقاله نویس در ارایه به موقع آن ها کمک میکند.

-4شعر:

آوردن مصرع، بیت یا ابیاتی در ابتدای مقاله میتواند در کمترین واژه ها بیشترین معنا را بیاورد. البته شعر، ضرب‌المثل، حکایت و روایت در متن مقاله هم برای قدرت بخشیدن به استدلال و نظر ارائه شده موثر است. باید توجه داشت که استفاده بجا و درست از شعر، مثل و حکایت، شرط لازم است.

-5وصفی:

آنهایی که قلمشان دارای قدرت تصویرپردازی و تشریح است معمولا از چنین روشی برای شروع مقاله استفاده میکنند.

.

 

موضوع یابی در مقاله

روزنامه نگاران حرفه ای، از هر رویدادی حتی ناچیز و غیرمهم، ار هر حادثه یا واقعه ای که در اطرافشان رخ می‌دهد یا در کوچه و خیابان می‌بینند یا در خانه خود و همسایگانشان و دیگری اتفاق می‌افتد، موضوع می‌سازند و با پروراندن آن به کمک شیوه های نویسندگی، مقاله ای گیرا و جذاب فراهم می‌کنند.
موضوعات یابی:
-1خاطره و تجربه: یادآوری خاطره و بازگویی تجربه های بدست آمده، راهی برای یافتن موضوع برای مقاله است.
-2تجربه دیگران: دیگران چه می‌گویند، به چه می‌اندیشند، چه اتفاقاتی پیرامون ما در حال رخ دادن است، طرف مقابل شما چه می‌گوید و ... هر یک میتواند سوژه ای برای مقاله نویسی باشد. تنها لازم است حواسمان کمی جمع باشد و موشکافانه این موارد را مدنظر قرار دهیم.
-3 بهره گیری از رسانه ها: مقاله نویس باید در جریان مداوم اخبار و وقایع باشد تا ضمن تقویت دید خبری به سوژه های مختلفی دست پیدا کند. در لابلای هر خبر و نوشته ای در مطبوعات سوژه های فراوانی وجود دارد. مثل انتقاد به یک برنامه رادیویی یا تلویزیونی یا یک نوشته یا حرف.
انواع موضوع:
-1موضوعات عینی: شامل همه موضوعات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، هنری و ... است که اکثر افراد جامعه با آنها ارتباط دارند.
-2موضوعات ذهنی و مبهم: موضوعاتی مانند شهامت، حسادت، شجاعت یا اعتماد به نفس و ...
-3طراحی یک شخصیت: نگارش مقاله درباره یک شخصیت و بررسی زوایا و نکات ریز. مانند روزنامه نگار کیست؟ و

 

ارکان مقاله‌نویسی

·         وحدت موضوع:

مقاله باید حول یک موضوع مشخص نوشته شود. نباید مرتب از این شاخه به آن شاخه پرید و خواننده را در میان داده‌های متفاوت و بی‌ربط سرگردان کرد.

·         وحدت زمان:

نویسنده باید زمان مقاله را از ابتدا تا به انتها ثابت نگاه دارد. اگر قرار است رویدادی در دوران حاضر بررسی شود نباید در میانهٔ مقاله به بررسی جوانب همان موضوع در عصر قاجار پرداخت. دقت شود این امر تناقضی با آوردن مقایسه‌های تاریخی ندارد.

·         وحدت مکان:

مکان مقاله نیز باید ثابت نگاه داشته باشد. اگر مقاله دربارهٔ پدیده‌ای در ایران نوشته می‌شود نباید در پایان، سر از تحلیل همان موضوع در شیلی درآوریم!

·         انسجام:

یکپارچگی مهمترین ویژگی هر مقاله است که به تمامی بخش‌های یک نوشتار بازمی‌گردد. کلمات و جملات در یک مقاله درست مانند حلقه‌های زنجیر به یکدیگر بسته‌اند. نویسنده باید با هنر نویسندگی و قدرت استدلال خود، موضوع را بپروراند و خواننده را به نتیجهٔ دلخواه برساند. هر گونه آشفتگی و پراکندگی در ساختار مقاله و نکات و جملاتی که تکه تکه پایه‌های عرضهٔ یک اندیشه را تشکیل می‌دهند، نویسندهٔ مقاله را در موفقیت ناکام خواهد کرد.

·         استنتاج:

هر مقاله با هدف رساندن یک پیام نوشته می‌شود. ممکن است نتیجه‌گیری در پایان مقاله و پس از بهره‌گیری از دلایل مختلف، آورده شود. ممکن است نویسنده پیام مقاله را در ابتدا بیاورد و سپس به استدلال بپردازد. حتی ممکن است نویسنده زیر فشار سانسور، با زبردستی منظور خود را در لابلای پاراگراف‌های مطلب بگنجاند. اما به هر صورت مقاله باید دارای نتیجه‌گیری باشد. تفاوت مهم مقاله و یادداشت در همین‌جاست. زیرا لزوماً در یادداشت نتیجه‌گیری خاصی وجود ندارد بلکه بیشتر تذکر و یادآوری یک موضوع مد نظر است.